Chichen Itza toạ lạc tại Yucanta, nó có nghĩa là “tại miệng giếng của Itza”. Đây là công trình lớn nhất của người Maya cổ đại còn lại cho đến nay. Chichen Itza hiện là một Địa điểm Di sản Thế giới và là một nơi thu hút nhiều du khách; nó là nơi được nhiều người tham quan nhất trong số các địa điểm khảo cổ Maya. Khi chúng tôi đến đây, thời tiết nóng lên đến hơn 40 độ C và chúng tôi suýt nữa thì ngất xỉu vì trời nắng như đổ lửa. Nên nếu có dịp đến đây, bạn cần phải trang bị cho mình nón mũ và ô dù đầy đủ để không bị mất sức vì nắng nóng. Ước tính có tới hơn 1.2 triệu du khách đến viếng thăm Kim tự tháp này trong một năm. Chichen Itza được chọn là một trong 7 kỳ quan thế giới mới.
Bạn có thể phân biệt hậu duệ người Maya trong thời hiện đại này? Có thể bạn sẽ google để biết người Maya cổ đại trông ra sao và nghĩ rằng họ đã hoàn toàn biến mất và bị diệt vong một cách bí ẩn không lời giải. Đúng là khoa học vẫn chưa chứng minh nguyên do nào khiến nền văn minh Maya đột nhiên biến mất. Tuy nhiên, người mang ‘gen’ của người Maya vẫn chiếm rất đông trong dân số lai tạp của người Mexico. Vậy điểm nhận dạng của họ ra sao? Theo giải thích của những người địa phương thì nếu bạn thấy những người dáng thấp tròn, làn da nâu đỏ, mặt tròn và đặc biệt nhất là Không Cổ (cổ quá ngắn đến mức khó thấy) thì tiền thân của họ chính là người Maya.
Trong quần thể của Chichen Itza còn có một ngôi đền lớn được bao quanh bởi các cột tròn thẳng tắp, đây gọi là Đền của các chiến binh. Hàng trăm chiếc cột tròn có kích thước như nhau và chúng là những khối đá nguyên được mài tròn, được trạm khắc. Những chữ cái của người Maya cũng xuất hiện trên các bức tường trong khu vực này. Trong ký tự chữ cái của người Maya còn có ký hiệu X và O như trò chơi Ca-Rô mà ngày nay chúng ta hay chơi để giải trí hoặc giết thời gian. Tôi thậm chí còn mua được một bộ cờ Domino theo các ký tự của người Maya nữa…
Về sự suy tàn của Chichen Itza, theo những cuốn biên niên sử Maya ghi lại thì vào năm 1221 Chichen Itza bắt đầu đi vào giai đoạn suy tàn khi quyền cai quản Yucatán rơi vào tay Mayapan. Dữ liệu khảo cổ học hiện nay cho rằng Chichen Itza đã sụp đổ khoảng năm 1000 sau Công nguyên. Điều này dẫn tới một khoảng trống khó hiểu giữa sự suy tàn của Chichen Itza và sự nổi lên của trung tâm quyền lực tiếp sau nó, Mayapan. Việc người Maya biến mất một cách khó hiểu là câu hỏi khó trả lời của các nhà khoa học hiện nay…